Gần đây, cuộc bỏ phiếu về kích hoạt phí giao thức của một DEX hàng đầu sắp sửa đi đến hồi kết, đây có thể là một trong những quyết định quan trọng nhất của hệ sinh thái DeFi năm nay. Nói một cách đơn giản, phiếu này quyết định xem token liên quan trong tương lai sẽ chỉ là quyền biểu quyết ảo hay là một tài sản có thể tạo ra dòng tiền thực sự.

Hiện trạng là gì? Mỗi giao dịch đều thu phí 100% về phía nhà cung cấp thanh khoản, còn phía giao thức thì không lấy đồng nào — hoàn toàn là "vì yêu mà phát điện". Người nắm giữ token ngoài quyền bỏ phiếu thì chẳng có gì. Nhưng đề xuất lần này muốn phá vỡ tình hình đó.

Logic cốt lõi rất đơn giản: trích một phần nhỏ từ phí giao dịch để dành cho chính giao thức.

Cụ thể như thế nào? Lấy ví dụ từ pool v2, phí 0.3% ban đầu có thể phân chia thành: LP nhận 0.25%, còn lại 0.05% cho giao thức. Nhưng số tiền này không vào ví của nhóm phát triển, mà trực tiếp dùng để mua lại và đốt token trên thị trường. Đây mới là chính sách giảm phát thực sự — giá trị trực tiếp phản hồi đến tất cả người nắm giữ token.

Chiêu thức còn hấp dẫn hơn nằm ở chi tiết. Ngay khi đề xuất được công bố, đã tuyên bố: đốt 1 tỷ token, chiếm 16% tổng cung lưu hành. Tương đương với một "sự đền bù chân thành" cho cộng đồng — thừa nhận trước đó chưa từng chia lợi nhuận, lần này trả một phần nợ.

Thêm một cách thu phí kiểu mới: tổ chức "đấu giá giảm phí giao thức", người giao dịch có thể đấu giá để nhận được hạn mức miễn phí. Tiền thu từ đấu giá tiếp tục dùng để đốt token. Chiêu này vừa có thể lấy phần lợi từ các trader giao dịch tần suất cao, vừa có thể thu lại phần giá trị bị MEV "ăn cắp".

Toàn bộ chiến thuật này khiến nền kinh tế của token được đổi mới hoàn toàn — từ quyền quản trị thuần túy trở thành một tài sản thực sự có dòng tiền hỗ trợ. So sánh với Bitcoin, ETH hay các tài sản chính khác trong hệ sinh thái DeFi, điều này ít nhiều sẽ gây ra những tác động lan tỏa.