## Nhà đầu tư nên chú ý đến Cashflow không kém gì báo cáo lợi nhuận và khoản lỗ

Khi nói về phân tích báo cáo tài chính của công ty, nhiều người sẽ tập trung vào báo cáo lợi nhuận và khoản lỗ chính, nhưng thực tế báo cáo dòng tiền là phần quan trọng không kém vì nó cho thấy công ty có bao nhiêu tiền mặt thực sự trong tay và có thể sử dụng để chi tiêu vào các mục đích khác nhau như thế nào. Đây là yếu tố thực sự thúc đẩy hoạt động kinh doanh tiếp tục vận hành.

## Dòng tiền vào ra đến từ đâu? Báo cáo dòng tiền kể chuyện gì?

Báo cáo dòng tiền (Cash Flow Statement) trái ngược với bảng cân đối kế toán và báo cáo lợi nhuận và khoản lỗ. Nó không kể về lợi nhuận hay tài sản, mà kể về tiền — tiền đến và tiền đi. Công ty có thể báo cáo lợi nhuận cao, nhưng nếu tiền mặt thực sự không có trong ngân hàng của họ, thì điều đó không giúp ích nhiều trong quản lý thực tế.

**Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet)** cung cấp tổng thể về ngày khóa sổ, cho biết tài sản, nợ phải trả, và vốn chủ sở hữu còn lại bao nhiêu.

**Báo cáo lợi nhuận và khoản lỗ (Income Statement)** thể hiện kết quả hoạt động, lợi nhuận hoặc lỗ trong kỳ năm, quý hoặc nửa năm.

**Báo cáo dòng tiền (Cash Flow Statement)** cho biết sau khi kết thúc kỳ kế toán, công ty có đủ tiền mặt thực sự để tiếp tục vận hành doanh nghiệp hay không.

Ba báo cáo này kết hợp lại là trái tim của phân tích cơ bản (Fundamental Analysis) giúp nhà đầu tư đánh giá giá trị cổ phiếu và lựa chọn các công ty tiềm năng.

## Dòng tiền xuất phát từ đâu? 3 kênh cần theo dõi

Chuyển động của tiền mặt trong công ty được chia thành 3 kênh:

**1. Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh (Operating Activities)**
Tiền thu từ bán hàng hóa, dịch vụ và tiền phải trả cho chi phí, thuế, chi phí hoạt động bình thường. Kênh này phản ánh hoạt động chính của công ty. Nếu dòng tiền lớn nhất đến từ đây, cho thấy dòng tiền ổn định và đáng tin cậy.

**2. Dòng tiền từ hoạt động đầu tư (Investing Activities)**
Tiền thu từ bán tài sản như đất đai, chứng khoán và tiền chi ra để mua tài sản dài hạn như máy móc, công nghệ. Điều này cho biết công ty có đầu tư để phát triển hay không.

**3. Dòng tiền từ hoạt động tài chính (Financing Activities)**
Tiền thu từ phát hành nợ hoặc cổ phiếu mới và tiền trả lại để thanh toán nợ, mua lại cổ phiếu. Kênh này thể hiện nguồn gốc dòng tiền của công ty và cách công ty phân phối dòng tiền ra sao.

## Dạng báo cáo dòng tiền tốt trông như thế nào?

Bí mật là việc còn nhiều tiền mặt không phải lúc nào cũng tốt, vì có thể là bỏ lỡ cơ hội để đầu tư hoặc tạo lợi nhuận. Ngược lại, tiền mặt âm không hẳn đã xấu, vì có thể là do công ty đã đầu tư lớn trong tương lai.

Điều cần xem xét là:

**Đánh giá dòng tiền từ hoạt động kinh doanh**
Nếu phần lớn tiền đến từ đây, chứng tỏ nó xuất phát từ hoạt động thực sự của doanh nghiệp, không phải từ bán tài sản một lần. Nhưng cần cảnh giác: nếu báo cáo dòng tiền tổng thể dương, trong khi dòng tiền từ hoạt động kinh doanh lại âm, đó có thể là do bán tài sản hoặc các khoản thu nhập một lần, điều này có thể không bền vững.

**Đánh giá dòng tiền từ hoạt động đầu tư**
Tiền âm từ hoạt động này không phải lúc nào cũng xấu. Các công ty muốn mở rộng sẽ cần liên tục đầu tư vào máy móc, công nghệ. Tiền âm có thể là dấu hiệu họ đang mở rộng, nhưng tiền dương có thể là do bán tài sản, chỉ là một khoản thu một lần.

**Đánh giá dòng tiền từ hoạt động tài chính**
Nếu dòng tiền âm, thể hiện rằng công ty đang trả nợ hoặc mua lại cổ phiếu, điều này cho thấy tình hình tài chính ổn định. Nếu dòng tiền liên tục dương, có thể là công ty đi vay nợ liên tục, điều này có thể gây rủi ro về lâu dài.

## Ví dụ Microsoft: Báo cáo dòng tiền tốt

Xem báo cáo dòng tiền của Microsoft từ 2020 đến 2023, sẽ thấy những điều rất tích cực.

Tiền từ hoạt động kinh doanh tăng từ $60 nghìn tỷ lên $87 nghìn tỷ năm 2023, cho thấy dòng tiền mạnh mẽ, Microsoft bán dịch vụ và sản phẩm rất tốt.

Phần đầu tư của Microsoft sử dụng khoảng 1/4 số tiền từ dòng tiền hoạt động, tỷ lệ hợp lý, đủ để cải tiến và vẫn còn dòng tiền tự do (Free Cash Flow) mạnh mẽ.

Điều đáng chú ý là Microsoft liên tục sử dụng khoảng $40-$50 nghìn tỷ để mua lại cổ phiếu, phần lớn là hoạt động mua lại cổ phiếu, thể hiện công ty khích lệ cổ đông và quản lý cơ cấu vốn một cách thông minh.

Cuối cùng, Microsoft còn giữ dòng tiền tự do khoảng $50-$60 nghìn tỷ, thể hiện sức mạnh về tài chính.

## Tóm lại

Báo cáo dòng tiền (Cash Flow Statement) là thứ thực sự phản ánh sức khỏe tài chính của công ty, không chỉ đơn thuần là con số cuối cùng. Nhà đầu tư cần xem dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính để hiểu rõ liệu công ty có nền tảng tài chính bền vững hay không trước khi quyết định đầu tư.