Benner Döngüsü: Piyasa çöküşlerinin ve patlamalarının 150 yılını öngören formül

Peki ya sana 19. yüzyıldan bir çiftçinin Büyük Buhran'ı, 2000 çöküşünü ve COVID krizini tahmin eden bir model keşfettiğini söylesem? Benner Döngüsü'ne hoş geldin, var olan en göz ardı edilen piyasa teorisi.

İflastan Keşfe

Her şey, Ohio'lu bir çiftçi olan Samuel Benner'ın 1873 panikinden sonra iflas etmesiyle başladı. Pes etmek yerine, bu döngülerin neden meydana geldiğini anlamaya takıntılı hale geldi. Benner bir şey fark etti: tıpkı mevsimlerin ürünlerini etkilemesi ve bunun arz/talep ve fiyatları etkilemesi gibi, finansal piyasa da benzer ama daha büyük ölçekte kalıplar izliyordu.

1875 yılında “İşlerin Eğilimleri ve Aşamaları” adlı eserinde bulgularını yayımladı. Devrimci olan: sürekli olarak tekrarlanan 11, 9 ve 7 yıllık döngüleri tanımlamıştı.

3 Aşamalı Model

Benner, piyasaları üç döngüsel döneme ayırdı:

1. Panik Yılları (aşırı volatilite)

• Fiyatlar nedensiz yere düşer veya patlar
• Yatırımcılar mantıkla değil, korku/FOMO ile hareket ederler.
• Kararlar duygusaldır ve kısa vadelidir.
• Maksimum risk = maksimum fırsat ( zamanlamada doğru tahmin edersen )

2. İyi zamanlar (kazanç birikimi)

• Fiyatlar tarihi zirvelere ulaşıyor
• Satış yapma ve kâr elde etme zamanı
• Temeller güçlü görünüyor ama coşku hakim.
• Çıkış penceresi hızlı kapanıyor

3. Zor zamanlar (stratejik satın alma)

• Fiyatlar cazip dip seviyelere düşüyor
• Benner burada varlık biriktirmeyi öneriyordu
• Sabır = bir sonraki patlama geldiğinde ödül
• Tarihsel olarak, bu aşama en iyi satın almaların yapıldığı yerdir.

Döngüyü ne doğruladı?

Benner ayrıca, demir fiyatlarında 27 yıllık bir döngü keşfetti; bu döngüde en yüksek değerler 8-10 yılda bir, en düşük değerler ise 7-11 yılda bir görülmektedir. Bu durumu, 11 yıllık güneş döngüsü ile de ilişkilendirdi (tarımsal verimliliği etkiler → arz/talep → fiyatlar).

150 yıldan fazla bir süre sonra, döngü hâlâ şaşırtıcı derecede doğru. Tahmin etti:

• Büyük Buhran (1929)
• Dot-com balonu (2000)
• COVID Krizi (2020)

Şu anda neredeyiz?

Benner'in 2024-2025'e uygulanan analizine göre, “zor zamanlar” aşamasındayız: varlık fiyatları düştü, volatilite yüksek ve temeller zayıf görünüyor. Teoriye göre, bu tam olarak Benner'in sessizce satın alıp biriktirmek için vurguladığı zamandır, bir sonraki boğa patlamasını bekleyerek.

Soru şu: Son 150 yıldaki gibi mi tarih tekrarlanacak?