Rất rõ ràng: Mỏ khai thác đang đào gì? Bài viết giúp bạn hiểu rõ về chiến lược kinh doanh trong khai thác tiền điện tử

Bạn có thể thường nghe thấy từ “mỏ đào” (矿场), nhưng ít người thực sự hiểu rõ nó hoạt động như thế nào. Nói đơn giản: mỏ đào chính là “nhà máy khai thác vàng chuyên nghiệp”, chỉ khác là không đào vàng mà là Bitcoin và các loại tiền điện tử khác.

Mỏ đào đang làm gì?

Hãy tưởng tượng một kho lớn chứa đầy các máy tính có sức mạnh tính toán cực kỳ cao, hoạt động 24/7 không ngừng nghỉ. Những chiếc máy này đang làm gì vậy? Giải các bài toán toán học khó khăn.

Mỗi khi giải xong một bài toán, một lượng Bitcoin mới sẽ được tạo ra và phân phối cho mỏ đào như phần thưởng. Đây chính là cách tạo ra đồng tiền mới. Kể từ khi Bitcoin lần đầu tiên được khai thác vào năm 2009, cơ chế này vẫn đang hoạt động. Hiện tại (đầu năm 2025), thị trường tiền điện tử đã mở rộng vượt quá 3,4 nghìn tỷ USD, nhưng số lượng đồng coin có thể khai thác được lại khá hạn chế.

Tại sao lại cần những mỏ đào lớn như vậy?

Câu trả lời rất đơn giản: Kinh tế quy mô. Một người dùng máy tính gia đình để đào coin có thể không đủ tiền điện để bù đắp chi phí trong một năm. Nhưng khi tập trung hàng trăm, thậm chí hàng nghìn máy đào chuyên nghiệp, chi phí sẽ được chia sẻ và giảm thiểu đáng kể.

Mỏ đào thường chia thành ba cấp độ:

• Cấp công nghiệp: diện tích rộng lớn, chứa đầy các máy đào tối ưu, hoạt động liên tục 24 giờ
• Vận hành trung bình: do các công ty nhỏ quản lý, cân đối giữa chi phí và lợi nhuận
• Người đào tại nhà: quy mô nhỏ tự xây dựng, nhưng khó cạnh tranh với các ông lớn

Ngoài ra còn có một hình thức mới gọi là đào mỏ theo dạng đám mây (cloud mining), tương tự như “thuê sức mạnh đào”, không cần tự mua thiết bị, chỉ thuê sức mạnh tính toán từ xa để đào.

Chi phí thực tế của mỏ đào: Máy móc tiêu tiền

Dù trông có vẻ kiếm được nhiều tiền, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng vậy:

Tiền điện là yếu tố hàng đầu. Một máy đào hoạt động liên tục 24 giờ, chi phí điện mỗi tháng của một mỏ đào quy mô trung bình có thể lên tới hàng trăm triệu đồng. Đó là lý do tại sao các mỏ đào thường đặt ở những nơi có giá điện rẻ (như các khu vực thủy điện, điện gió phong phú).

Vấn đề tản nhiệt: Với số lượng máy lớn hoạt động cùng lúc, nhiệt lượng sinh ra rất lớn. Nếu hệ thống làm mát gặp sự cố, các máy đào có thể bị cháy nhanh chóng, chi phí sửa chữa không nhỏ.

Vốn đầu tư ban đầu: Mỗi máy đào có giá rất cao, cộng thêm chi phí hạ tầng (xây dựng, hệ thống điện, mạng lưới), ban đầu bỏ ra vài tỷ đồng là chuyện bình thường.

Vận hành kỹ thuật: Không chỉ mua máy rồi để đó, cần có đội ngũ kỹ thuật liên tục tối ưu, bảo trì, nâng cấp. Người mới vào nghề rất khó để cạnh tranh.

Tương lai của đào coin sẽ ra sao?

Công nghệ ngày càng tiến bộ, các máy đào có hiệu suất năng lượng cao hơn, nghĩa là cùng lượng điện tiêu thụ có thể khai thác được nhiều coin hơn.

Chuyển đổi sang năng lượng xanh là xu hướng tất yếu. Ngày càng nhiều mỏ đào sử dụng năng lượng gió, thủy điện, thậm chí năng lượng mặt trời, vừa thân thiện môi trường, vừa giảm chi phí vận hành.

Tuy nhiên, ngành đào coin cũng đối mặt với thách thức. Ethereum chuyển từ PoW sang PoS (từ đào mỏ sang staking) là một tín hiệu rõ ràng, cho thấy các cơ chế đồng thuận hiệu quả hơn đang thay thế phương thức tiêu tốn năng lượng của đào mỏ.

Tóm lại: kinh doanh mỏ đào tập trung vào quy mô + kiểm soát chi phí + lợi thế công nghệ. Ai có thể giảm giá điện thấp nhất, tối ưu hóa hiệu suất máy móc, người đó sẽ tồn tại trong cuộc đua này.