Nội gián bị tố trục lợi MEV trên Pump.fun, nhà đầu tư mất tới 5,5 tỷ USD

2025-12-24 01:34:18

Một vụ kiện tập thể tại Mỹ nhắm vào Pump.fun đang thu hút sự chú ý lớn của cộng đồng crypto, khi các cáo buộc cho rằng cơ chế MEV đã bị lạm dụng để mang lại lợi thế cho nội gián, trong khi nhà đầu tư nhỏ lẻ tin rằng các đợt ra mắt token là công bằng.

Bằng chứng mới được đưa vào hồ sơ vụ kiện

Một người tố giác đã công bố hơn 5.000 tin nhắn nội bộ, bị cho là cho thấy sự phối hợp giữa các nội gián trong việc ra mắt token, căn thời điểm giao dịch và sắp xếp thứ tự block trên Pump.fun.

Một thẩm phán liên bang Mỹ đã cho phép bổ sung các bằng chứng này vào vụ kiện tập thể nhắm vào Pump.fun, Jito Labs, Solana Labs, Solana Foundation cùng một số lãnh đạo liên quan. Theo tòa án, các tài liệu mới là hợp lệ và có liên quan trực tiếp đến nội dung vụ kiện.

Cáo buộc trọng tâm: MEV tạo lợi thế cho nội gián

Nguyên đơn cáo buộc rằng các nội gián được ưu tiên tiếp cận memecoin mới thông qua công cụ MEV, trong khi nhà đầu tư nhỏ lẻ lại được quảng bá rằng mọi đợt launch đều công bằng và minh bạch.

Theo đơn kiện:

Nội gián có thể mua token ngay từ đầu với giá rất thấp
Sau đó đẩy giá lên nhanh chóng
Và thoát hàng sớm, để lại thua lỗ cho nhà đầu tư

Vụ kiện bao gồm các nhà đầu tư mua token trên Pump.fun trong giai đoạn từ tháng 3/2024 đến tháng 7/2025 và sau đó bị thua lỗ. Tổng thiệt hại ước tính từ 4,4 đến 5,5 tỷ USD, trong khi Pump.fun bị cáo buộc thu về hàng trăm triệu USD phí giao dịch.

Pump.fun quảng bá điều gì với người dùng?

Về mặt thiết kế công khai, Pump.fun luôn nhấn mạnh rằng:

Không có presale
Không có whitelist
Không có vòng private
Người tạo token cũng phải mua trên thị trường công khai như mọi người

Trên lý thuyết và trên giấy tờ, các tuyên bố này là đúng. Không có ai được cấp token trước khi mở bán.

Vấn đề không nằm ở mua sớm, mà ở vào block trước

Theo đơn kiện, mấu chốt của vấn đề không phải là ai được mua sớm, mà là ai được ưu tiên đưa giao dịch vào block trước.

Đây chính là nơi MEV phát huy tác dụng.

Trong blockchain, người kiểm soát được thứ tự giao dịch trong một block có thể mua trước người khác, ngay cả khi các lệnh được gửi gần như cùng thời điểm. Điều này tạo ra lợi thế tuyệt đối trong các đợt launch có thanh khoản mỏng.

Nội gián “mua công khai” nhưng vẫn luôn mua trước

Các cáo buộc cho rằng nội gián:

Không được cấp token trước
Nhưng sử dụng bot và hạ tầng MEV
Trả phí cao để được ưu tiên xử lý giao dịch
Có thể phối hợp với validator

Hệ quả là:

Lệnh của nội gián luôn được đưa vào đầu block
Nhà đầu tư retail dù bấm mua cùng lúc vẫn bị xếp sau
Trên giao diện, mọi người đều mua công khai
Nhưng thứ tự xử lý thực tế đã bị thao túng, trong khi Pump.fun vẫn quảng bá hệ thống là công bằng

Kịch bản bị cáo buộc diễn ra như thế nào?

Theo đơn kiện, toàn bộ quá trình thường diễn ra chỉ trong vài giây hoặc vài phút:

Token vừa được ra mắt
Nội gián dùng bot MEV mua ngay từ block đầu với giá cực thấp
Bonding curve đẩy giá tăng mạnh do thanh khoản ban đầu rất mỏng
Nhà đầu tư retail FOMO lao vào mua ở mức giá cao
Nội gián bán ra sau vài block
Giá sụp đổ
Nhà đầu tư nhỏ lẻ mắc kẹt

Ý nghĩa của vụ kiện

Nếu các cáo buộc được chứng minh, vụ kiện có thể tạo ra tiền lệ quan trọng đối với:

Cách các nền tảng launch token quảng bá tính công bằng
Vai trò và trách nhiệm của MEV, validator và hạ tầng blockchain
Mức độ bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ trong các đợt phát hành memecoin

Việc tòa án chấp nhận bằng chứng mới cho thấy rủi ro pháp lý đối với Pump.fun và các bên liên quan đang ngày càng gia tăng, trong bối cảnh tranh cãi về MEV và tính công bằng trên blockchain vẫn chưa có hồi kết.

Vương Tiễn

Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.