Các chìa khóa để hiểu sự khác biệt giữa cổ phần và cổ phiếu trước khi đầu tư

Khi chúng ta đắm chìm trong thế giới đầu tư, chúng ta thường gặp phải một vấn đề nan giải: sở hữu hay cổ phần? Mặc dù ban đầu có thể nghĩ chúng là các sản phẩm tương tự, nhưng sự khác biệt giữa sở hữu và cổ phần là đáng kể và có thể ảnh hưởng đáng kể đến chiến lược đầu tư của chúng ta. Hiểu rõ những phân biệt này là điều thiết yếu để đưa ra quyết định sáng suốt và tránh những bất ngờ không mong muốn trong danh mục đầu tư của chúng ta.

Cổ phần: cánh cửa dẫn đến quyền sở hữu doanh nghiệp

Hãy bắt đầu từ những điều cơ bản. Một cổ phần đại diện cho một phần vốn cổ phần của một công ty, mang lại cho người sở hữu tư cách là chủ sở hữu của công ty đó theo tỷ lệ tương ứng. Khi chúng ta mua cổ phần, chúng ta trở thành cổ đông, tham gia trực tiếp vào số phận của tổ chức.

Là cổ đông, bạn có các quyền cơ bản sau đây. Quyền đầu tiên là quyền nhận cổ tức khi công ty quyết định phân phối lợi nhuận. Ngoài ra, chúng ta còn có quyền được thông tin về tình hình tài chính và hoạt động của công ty, cũng như quyền tham dự và bỏ phiếu tại Đại hội Cổ đông, nơi quyết định các chiến lược quan trọng nhất.

Các quyền khác bao gồm quyền Đặt mua ưu tiên khi tăng vốn, và quyền tham gia vào phần thanh lý trong trường hợp giải thể doanh nghiệp. Tập hợp các quyền này chính là điểm khác biệt thực sự giúp chúng ta trở thành chủ sở hữu tích cực của tổ chức.

Phần góp: lựa chọn ít được biết đến hơn

Các phần góp cũng đại diện cho các phần của vốn doanh nghiệp, nhưng bản chất của chúng khác biệt. Sự khác biệt chính giữa sở hữu và cổ phần là phần góp có thể được phát hành bởi bất kỳ loại hình doanh nghiệp nào, trong khi cổ phần chỉ do các Công ty Cổ phần phát hành.

Với phần góp, chúng ta có quyền nhận cổ tức, nhưng điểm dừng ở đó. Khác với cổ đông, người góp không có quyền bỏ phiếu hay tham dự các cuộc họp hội đồng quản trị. Ngoài ra, phần góp có thời hạn nhất định, không vô hạn. Người góp đóng vai trò như một chủ nợ hơn là chủ sở hữu.

Một đặc điểm nổi bật là tính thanh khoản: phần góp không được giao dịch trên các thị trường tổ chức hay sàn chứng khoán. Việc mua bán chỉ diễn ra trong phạm vi tư nhân, yêu cầu liên hệ trực tiếp giữa các bên. Giá cả không được xác định bởi cung cầu thị trường, mà dựa trên định giá hiện tại của công ty và các dự báo về doanh thu của nó.

Khía cạnh quan trọng: cách thức giao dịch

Sự khác biệt giữa sở hữu và cổ phần trở nên rõ ràng hơn trong các cơ chế mua bán. Cổ phần, nếu niêm yết trên sàn, có thể được giao dịch nhanh chóng qua các thị trường được quản lý trong nước và quốc tế. Chúng ta không cần biết rõ đối tác; các trung gian (nhà môi giới, các tổ chức tài chính) giúp thực hiện giao dịch.

Trong khi đó, phần góp yêu cầu đàm phán trực tiếp và riêng tư. Điều này dẫn đến ít linh hoạt hơn, khó khăn hơn trong việc tìm người mua hoặc người bán, và giá cả ít minh bạch hơn. Tính thanh khoản thấp là rào cản lớn đối với những ai muốn linh hoạt trong các khoản đầu tư của mình.

Cổ đông so với Người góp: vai trò khác nhau

Các thuật ngữ này chỉ các vị trí cơ bản khác nhau. Cổ đông là chủ sở hữu, có quyền quyết định về công ty. Người góp là người cho vay, có quyền hạn chế trong việc nhận thanh toán trong một khoảng thời gian nhất định.

Sự khác biệt này có ảnh hưởng khi công ty gặp khó khăn. Trong trường hợp phá sản, sẽ có thứ tự ưu tiên xác định ai được thanh toán trước. Các chủ nợ có bảo đảm được thanh toán trước, còn cổ đông luôn là những người cuối cùng. Người góp, với vị trí trung gian theo phân loại nợ, thường có vị thế tốt hơn cổ đông trong tình huống vỡ nợ này.

Bảng so sánh: sự khác biệt giữa sở hữu và cổ phần trong một cái nhìn

Phần góp trong quỹ đầu tư: một trường hợp đặc biệt

Có một phân loại phụ quan trọng, trong đó thuật ngữ “phần góp” mang ý nghĩa khác. Các quỹ đầu tư hoạt động bằng cách tập hợp vốn của nhiều nhà đầu tư (ít nhất 100 theo luật pháp Tây Ban Nha, với tối thiểu 3 triệu euro). Các quỹ này chia thành các phần góp được phân phối cho các nhà góp.

Quỹ đầu tư vào trái phiếu và cổ phiếu theo chính sách đầu tư của mình, trong khi một Công ty Quản lý vận hành các quyết định và một Công ty Giao dịch giữ an toàn các chứng khoán. Người góp nhận cổ tức dựa trên lợi nhuận sinh ra, nhưng không tham gia vào các quyết định đầu tư. Sự khác biệt giữa phần góp của quỹ và cổ phần doanh nghiệp rõ ràng: một là đầu tư gián tiếp do quản lý, còn cái kia là sở hữu trực tiếp.

CFD về cổ phần: lựa chọn của nhà giao dịch hiện đại

Một nhầm lẫn phổ biến là so sánh cổ phần với CFD về cổ phần. CFD là các công cụ phái sinh tài chính, có giá phản ánh chính xác tài sản cơ sở. Khi giao dịch CFD về cổ phần, chúng ta nhận được biến động giá và cổ tức giống hệt cổ phần, nhưng không có quyền bỏ phiếu hay tham dự các cuộc họp.

Ưu điểm của CFD là chi phí thấp hơn, khả năng giao dịch linh hoạt hơn, phù hợp với các ngân sách khác nhau và có thể giao dịch ngắn hạn. Đối với các nhà giao dịch tập trung vào lợi nhuận qua tăng giá và cổ tức, các công cụ phái sinh này mang lại hiệu quả cao hơn so với mua cổ phần trực tiếp.

Các loại cổ phần: vượt ra ngoài thông thường

Trong số các cổ phần, có các loại quan trọng. Cổ phần thường là tiêu chuẩn: phần của vốn có quyền nhận cổ tức, bỏ phiếu và tham gia thanh lý. Cổ phần ưu đãi mang lại ưu tiên trong thanh toán cổ tức nhưng không có quyền bỏ phiếu. Cổ phần không có quyền bỏ phiếu hoạt động như cổ phần thường nhưng không có khả năng bỏ phiếu. Cổ phần có thể mua lại bao gồm các điều khoản mua lại theo hợp đồng với thời hạn xác định.

Công ty niêm yết cổ phiếu ra sao

Khi một công ty quyết định phát hành cổ phiếu ra công chúng, họ chọn một trong ba con đường. Chào bán cổ phần ra công chúng (OPV) giúp bán cổ phiếu hiện có mà không phát hành mới. Chào bán đăng ký cổ phần (OPS) liên quan đến phát hành cổ phiếu mới. Việc niêm yết chỉ đơn thuần đăng ký công ty trên sàn mà không có giao dịch vốn ngay lập tức.

Điểm chung

Dù có những khác biệt, phần góp và cổ phần đều có những đặc điểm chung. Cả hai đều là phần tỷ lệ của vốn cổ phần, chỉ có thể chia nhỏ theo số lượng tối thiểu quy định. Cả hai đều có thể tích lũy trong cùng một danh mục, đến từ một hoặc nhiều công ty. Cả hai đều phải luôn được gán cho một chủ sở hữu rõ ràng, là cá nhân hoặc pháp nhân.

Quyết định giữa phần góp và cổ phần: hướng dẫn thực tế

Đối với nhà đầu tư cá nhân, sự khác biệt giữa phần góp và cổ phần thường dẫn đến lựa chọn rõ ràng. Nếu muốn tính thanh khoản, minh bạch giá cả và dễ dàng vận hành, cổ phần niêm yết là lựa chọn phù hợp. Nếu mục tiêu là đầu tư dài hạn vào các công ty tư nhân có quan hệ trực tiếp với quản lý, phần góp có thể phù hợp.

Đối với những người giao dịch trên các nền tảng, thực tế thường gặp là cổ phần và CFD về cổ phần, chứ không phải phần góp. CFD mang lại lợi nhuận mà không gặp phải các phức tạp của quyền sở hữu cổ phần, nhưng không có các quyền liên quan. Lựa chọn phụ thuộc vào hồ sơ rủi ro, khung thời gian và mục tiêu lợi nhuận cụ thể của từng người.

Hiểu rõ sự khác biệt này giữa phần góp và cổ phần giúp tránh các quyết định vội vàng và điều chỉnh các khoản đầu tư phù hợp với khả năng thực tế trong việc ra quyết định tại các doanh nghiệp mà chúng ta đầu tư vốn.