CFTC được trao quyền giám sát tiền mã hóa! Dự thảo của Thượng viện trao thêm quyền, nhưng lại ẩn chứa mìn xung đột lợi ích của Trump

Mỹ Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện công bố dự luật về quản lý ngành công nghiệp tiền điện tử, trao thêm quyền cho CFTC. Dự luật định nghĩa hàng hóa kỹ thuật số là “bất kỳ tài sản kỹ thuật số có thể hoán đổi, có thể được cá nhân sở hữu và chuyển nhượng trực tiếp mà không cần dựa vào trung gian”, đồng thời thiết lập cơ chế giám sát của CFTC đối với các tài sản này. Tuy nhiên, dự luật chứa nhiều phần trong ngoặc thể hiện “các vấn đề chưa được giải quyết”, trong đó thiếu hụt nguồn lực của CFTC và xung đột lợi ích của gia đình Trump trở thành những trở ngại lớn nhất.

155 trang dự luật định nghĩa lại phạm vi thẩm quyền của CFTC

(Nguồn: Senate Gov)

Dự thảo dài 155 trang này định nghĩa hàng hóa kỹ thuật số là “bất kỳ tài sản kỹ thuật số có thể hoán đổi, có thể được cá nhân sở hữu và chuyển nhượng trực tiếp, không cần dựa vào trung gian, và được ghi nhận trên sổ cái phân tán công cộng an toàn mã hóa”. Dự luật cũng thiết lập cơ chế giám sát của CFTC đối với các tài sản này. Đây là bước chuyển lớn trong khung pháp lý của Mỹ, lần đầu tiên xác định rõ trong luật các loại tiền điện tử nào thuộc thẩm quyền của CFTC thay vì SEC.

Vì Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện có thẩm quyền giám sát CFTC, nên phiên bản của ủy ban này rất quan trọng. Tháng 7 năm nay, Hạ viện đã thông qua phiên bản luật quản lý ngành công nghiệp tiền điện tử mang tên “Luật Minh bạch Thị trường Tài sản Kỹ thuật số” (Digital Asset Market Clarity Act). Sau đó, Thượng viện bắt đầu soạn thảo dự luật riêng. Ủy ban Ngân hàng Thượng viện do Đảng Cộng hòa dẫn đầu đã soạn dự thảo nhằm phân định rõ quyền hạn của SEC và CFTC, đồng thời giới thiệu thuật ngữ mới “tài sản phụ trợ” để làm rõ các loại tiền điện tử không phải chứng khoán.

Phiên bản của ủy ban Nông nghiệp có điểm đột phá chính là cung cấp khung pháp lý rõ ràng để CFTC giám sát các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), các giao thức DeFi và các thị trường tiền điện tử giao ngay khác. Trước đó, quyền hạn của CFTC chủ yếu giới hạn ở thị trường hợp đồng tương lai và phái sinh, còn quyền giám sát giao dịch tiền điện tử giao ngay vẫn còn tranh cãi. Nếu dự luật này được thông qua, CFTC sẽ có thể yêu cầu các nền tảng phi tập trung như Uniswap, dYdX đăng ký và giám sát.

Ông Booker trong một tuyên bố nói: “Ngày càng nhiều người Mỹ tham gia vào các thị trường tài chính mới và hệ thống thanh toán, Quốc hội cần hành động để củng cố và mở rộng khung quản lý nhằm bảo vệ người tiêu dùng khỏi hành vi lừa đảo, giữ an toàn cho thị trường, và ngăn chặn các đối tượng xấu lợi dụng lỗ hổng pháp lý.” Đoạn này phản ánh mối quan tâm cốt lõi của Đảng Dân chủ về quản lý tiền điện tử: thúc đẩy đổi mới sáng tạo nhưng vẫn cần có các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng đủ mạnh.

Thiếu hụt nguồn lực của CFTC là rào cản lớn nhất trong thực thi

Ông Booker cho biết còn nhiều việc phải làm, đặc biệt lo ngại về nguồn lực của CFTC. Hiện CFTC chỉ có 543 nhân viên toàn thời gian, trong khi SEC có tới 4200 nhân viên, câu hỏi đặt ra là liệu CFTC có đủ ngân sách để đảm nhận phạm vi quản lý mới về tài sản kỹ thuật số hay không, đã được đề cập trong các phiên họp của Quốc hội. Khoảng cách về nguồn lực này gây sốc: số nhân viên của CFTC chưa bằng 13% của SEC, nhưng lại được yêu cầu giám sát toàn bộ thị trường tiền điện tử giao ngay.

Ông Booker trong tuyên bố nói: “Tôi đặc biệt lo ngại về thiếu hụt nguồn lực của CFTC, sự thiếu hợp tác giữa các đảng trong ủy ban, dẫn đến khả năng thực thi luật bị hạn chế; đồng thời, tôi cũng lo ngại về tham nhũng trong bộ máy công quyền và liệu Quốc hội đã thiết lập các biện pháp bảo vệ phù hợp để ngăn chặn các hành vi sai trái này chưa.” Đoạn này ngụ ý rằng, ngay cả khi dự luật được thông qua, CFTC cũng có thể gặp khó khăn trong việc thực thi hiệu quả các nhiệm vụ mới do thiếu nguồn lực.

Theo một nguồn tin, dự luật của ủy ban Nông nghiệp còn bao gồm một khoản “nguồn vốn mới” dành cho CFTC. Một phần của dự luật đề cập đến việc CFTC sẽ thu phí từ các thực thể tiền điện tử chưa được xác định. Mô hình này đã quen thuộc trong hệ thống quản lý của Mỹ, khi SEC cũng thu phí đăng ký từ các công ty niêm yết và sàn giao dịch để trang trải hoạt động. Tuy nhiên, đối với các giao thức phi tập trung, việc xác định đối tượng và tiêu chuẩn thu phí vẫn còn là vấn đề chưa rõ.

So sánh nguồn lực của CFTC và SEC

Số nhân viên của CFTC: 543 người toàn thời gian

Số nhân viên của SEC: 4200 người (gấp 7.7 lần CFTC)

Phạm vi giám sát mới: Thị trường tiền điện tử giao ngay, DEX, giao thức DeFi

Nguồn tài chính: Dự luật đề xuất thu phí từ các thực thể tiền điện tử, tiêu chuẩn chưa xác định rõ

Sự chênh lệch nguồn lực này gây lo ngại trong ngành. Nếu CFTC vì thiếu nhân lực mà không thể kịp thời xử lý hồ sơ đăng ký hoặc phản hồi các cáo buộc thao túng thị trường, có thể dẫn đến khoảng trống pháp lý, làm tăng rủi ro cho thị trường. Một số chuyên gia đề xuất, khi trao quyền mới cho CFTC, Quốc hội cần tăng ngân sách đáng kể để đảm bảo năng lực giám sát phù hợp với trách nhiệm mới.

Các vấn đề chưa được giải quyết trong dấu ngoặc trở thành tâm điểm đàm phán

Trong tuyên bố, cũng đề cập rằng dự luật có nhiều phần trong ngoặc thể hiện “các vấn đề chưa được giải quyết”. Một nguồn tin thân cận nói với The Block rằng, các dấu ngoặc này thể hiện các vấn đề mà hai bên vẫn còn tranh luận. Việc dùng dấu ngoặc trong dự luật là cách phổ biến để đánh dấu các điều khoản chưa đạt thỏa thuận cuối cùng, sẽ được thương lượng trong các vòng đàm phán tiếp theo.

Các phần trong ngoặc có thể liên quan đến nhiều lĩnh vực nhạy cảm. Trước hết là ranh giới thẩm quyền giữa CFTC và SEC. Mặc dù dự luật định nghĩa rõ hàng hóa kỹ thuật số, nhưng các token hỗn hợp (có đặc tính cả hàng hóa lẫn chứng khoán) vẫn chưa rõ thuộc về cơ quan nào. Tiếp đó là tiêu chuẩn giám sát các giao thức DeFi, đặc biệt là các giao thức phi tập trung hoàn toàn không có người vận hành rõ ràng, làm thế nào để áp dụng pháp luật hiện hành. Thứ ba là vấn đề quản lý stablecoin, vốn có thể được xem là phương tiện thanh toán hoặc chứng khoán, hàng hóa.

Ông Booker lo ngại về sự thiếu hợp tác của hai đảng cũng phản ánh trong các dấu ngoặc này. Trong bối cảnh chính trị hiện nay, các dự luật mở rộng quản lý đều gặp khó khăn đàm phán. Đảng Cộng hòa thường thiên về quản lý nhẹ nhàng hơn, thúc đẩy tự do thị trường, còn Đảng Dân chủ nhấn mạnh bảo vệ người tiêu dùng và ổn định thị trường. Sự khác biệt về tư duy này có thể khiến một số điều khoản quan trọng bị trì hoãn hoặc không đạt thỏa thuận cuối cùng.

Vào thứ Hai, Giám đốc Ủy ban Đổi mới Tiền điện tử, ông Kim Ji-hoon, nhận định rằng dự thảo là “bước tiến tích cực có ý nghĩa”. Ông trong tuyên bố nói: “Tiếp tục duy trì xu hướng xây dựng các quy tắc rõ ràng, dựa trên rủi ro, nhằm thúc đẩy đổi mới, bảo vệ người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của Mỹ.” Tuy nhiên, sự lạc quan của ngành vẫn phải đối mặt với thực tế các vấn đề trong dấu ngoặc: những vấn đề chưa được giải quyết này có thể bị sửa đổi hoặc loại bỏ trong các vòng đàm phán.

Xung đột lợi ích của gia đình Trump trở thành “mìn nổ” chính trị

Một trở ngại lớn đối với Đảng Dân chủ là xung đột lợi ích liên quan đến cựu Tổng thống Donald Trump. Theo ước tính của Bloomberg tháng 7, ông Trump hiện đang hưởng lợi khoảng 620 triệu USD từ các dự án tiền điện tử của gia đình, trong đó có dự án DeFi và stablecoin của World Liberty Financial, trong đó ông và ba con trai được liệt kê là đồng sáng lập. Gia đình ông còn sở hữu 20% cổ phần của công ty khai thác mỏ American Bitcoin. Ngoài ra, các nhà lập pháp còn nhiều lần bày tỏ lo ngại về việc ông Trump trước khi nhậm chức đã tung ra các đồng tiền chủ đề “TRUMP” và “MELANIA” có tính tự do biến động.

Dự luật của Thượng viện về nông nghiệp cũng có các điều khoản liên quan đến xung đột lợi ích. Mặc dù các chi tiết chưa được công bố, nhưng có thể dự đoán rằng các điều khoản này nhằm ngăn cựu Tổng thống lợi dụng quyền lực để trục lợi từ các khoản đầu tư tiền điện tử của mình. Tuy nhiên, cách xây dựng các quy định về xung đột lợi ích mà không đề cập trực tiếp đến ông Trump là thách thức chính trị lớn của các nhà lập pháp.

Về phần mình, đế chế tiền điện tử của ông Trump ảnh hưởng đến quá trình lập pháp theo hai chiều. Một mặt, sự ủng hộ của tổng thống đối với ngành tiền điện tử có thể thúc đẩy Đảng Cộng hòa tích cực hơn trong việc đề xuất luật có lợi cho ngành. Mặt khác, Đảng Dân chủ có thể lợi dụng các vấn đề về xung đột lợi ích để cản trở hoặc sửa đổi dự luật, yêu cầu minh bạch và hạn chế chặt chẽ hơn. Cuộc chơi chính trị này có thể kéo dài quá trình lập pháp hoặc dẫn đến việc dự luật không thể thông qua.