Jerome Powell lặp lại "chiêu cũ" năm 2019? Người phát ngôn của Fed: Một nửa quan chức phản đối cắt giảm lãi suất, gây bùng nổ nội bộ

Được gọi là “kênh truyền thông của Fed”, phóng viên Nick Timiraos của The Wall Street Journal tiết lộ rằng trong số 12 thành viên có quyền biểu quyết của Fed, có tới 5 người công khai bày tỏ thái độ dè dặt về việc cắt giảm lãi suất, và trong tổng số 19 thành viên thì có 10 người cho rằng chưa có đủ lý do để nới lỏng chính sách. Thị trường dự đoán Chủ tịch Fed Powell sẽ tái diễn chiến lược năm 2019: trước tiên hạ lãi suất xuống khoảng 3,50%-3,75%, sau đó bổ sung các điều kiện chính sách nghiêm ngặt hơn trong tuyên bố.

Phát ngôn mạnh mẽ về cắt giảm lãi suất của Hassett làm gia tăng bất định chính sách

(Nguồn: The Wall Street Journal)

Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Nhà Trắng Kevin Hassett đã công khai bày tỏ quan điểm mạnh mẽ về lộ trình cắt giảm lãi suất tương lai khi tham dự sự kiện CEO Council do The Wall Street Journal tổ chức vào thứ Ba. Ông nói: “Trong vài tháng tới, có đủ không gian để cắt giảm lãi suất. Nếu dữ liệu ủng hộ – như hiện nay – tôi cho rằng thực sự có dư địa tiếp tục cắt giảm lãi suất.” Khi người dẫn chương trình hỏi liệu điều này có nghĩa là mức cắt giảm có thể lớn hơn con số 25 điểm cơ bản mà thị trường dự kiến hay không, ông trả lời rõ ràng: “Đúng vậy.”

Lập trường này hoàn toàn phù hợp với yêu cầu nhiều lần của Trump về việc cắt giảm lãi suất nhanh hơn và mạnh mẽ hơn, đồng thời khiến thị trường đánh giá lại trọng tâm chính sách của Fed trong hai năm tới. Hassett hiện được xem là ứng viên hàng đầu thay thế Powell; nhiệm kỳ của ông sẽ kết thúc vào tháng 5 năm 2026. Trump đã nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Politico hôm thứ Ba rằng ông hy vọng Chủ tịch Fed tiếp theo sẽ “hành động ngay lập tức để thúc đẩy cắt giảm lãi suất”.

Tuy nhiên, Hassett cũng nỗ lực bảo vệ quan điểm “độc lập”. Ông nói: “Nếu bạn trở thành Chủ tịch Fed, bạn phải làm điều đúng đắn. Nếu lạm phát tăng từ 2,5% lên 4%, bạn chắc chắn không thể cắt giảm lãi suất. Tôi sẽ dựa vào phán đoán của mình, không phải mệnh lệnh chính trị.” Phát biểu này cho thấy nỗ lực cân bằng giữa kỳ vọng của Trump và duy trì tính độc lập của ngân hàng trung ương, nhưng mức độ tin cậy vẫn bị nghi ngờ.

Powell đối mặt trận chiến bảo vệ đồng thuận khó khăn nhất trong nhiệm kỳ

Các quan chức Fed đã bắt đầu cuộc họp chính sách cuối cùng của năm kéo dài hai ngày vào ngày 9 tháng 12 (giờ địa phương), và lần này ý kiến bất đồng trong nội bộ đặc biệt sâu sắc. Theo nhiều nguồn tin, gần một nửa các thành viên ban lãnh đạo có thể nghi ngờ hoặc thậm chí phản đối việc cắt giảm lãi suất ngay lập tức. Mức độ chia rẽ này là cực kỳ hiếm trong nhiệm kỳ của Powell, đánh dấu việc ông phải đối mặt với “trận chiến bảo vệ đồng thuận” khó khăn nhất.

Bất đồng chủ yếu xoay quanh “rủi ro bên nào lớn hơn”: phe diều hâu lo ngại nếu cắt giảm lãi suất quá sớm, vài tháng sau có thể phát hiện lạm phát cứng đầu hơn dự kiến. Như Chủ tịch Fed Dallas Logan gần đây chỉ ra, trong bối cảnh lạm phát cao hơn mục tiêu, mức lãi suất chính sách khoảng 4% hiện nay “không hạn chế như vẻ ngoài”. Ngược lại, phe bồ câu lo ngại nếu đợi đến khi thị trường lao động suy yếu rõ rệt mới hành động thì có thể sẽ phải trả giá kinh tế không thể đảo ngược. Chủ tịch Fed San Francisco Daly đã cảnh báo rằng thị trường lao động “đã xuất hiện điểm yếu”, có nguy cơ xấu đi đột ngột.

Thế khó kép về lạm phát và việc làm

Lạm phát duy trì ở mức cao: Gần đây, lạm phát lại dừng ở mức cao khiến một số quan chức ngày càng cảnh giác với việc tiếp tục cắt giảm lãi suất, và môi trường hiện tại đã khác biệt rõ rệt so với thời điểm Powell thúc đẩy cắt giảm lãi suất vào tháng 9 và 10.

Thị trường lao động giảm nhiệt: Việc tăng trưởng việc làm giảm tốc liệu có nghĩa là nhu cầu doanh nghiệp yếu (ủng hộ cắt giảm lãi suất), hay do nhập cư giảm dẫn đến nguồn cung lao động mới không đủ (phản đối cắt giảm lãi suất), hai cách giải thích này dẫn đến định hướng chính sách hoàn toàn khác nhau.

Dữ liệu công bố chậm trễ: Do chính phủ Mỹ trước đó đóng cửa kéo dài, các dữ liệu kinh tế then chốt bị công bố chậm, khiến Fed phải ra quyết định mà thiếu thông tin mới nhất, các dữ liệu đầy đủ sẽ được công bố vào tuần tới.

Tái diễn chiến lược năm 2019: Cắt giảm lãi suất nhưng siết chặt điều kiện

Dù đối mặt với làn sóng phản đối hiếm thấy, thị trường nói chung vẫn dự đoán Powell nghiêng về việc thúc đẩy một lần cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản. Phóng viên Nick Timiraos của The Wall Street Journal chỉ ra, vấn đề trọng tâm bàn luận trong tuần này là liệu Powell có thể tranh thủ được đủ sự ủng hộ nội bộ để hạn chế số phiếu chống đối hay không.

Chiến lược mà ông có thể áp dụng là: đầu tiên giảm lãi suất xuống khoảng 3,50%-3,75%, sau đó bổ sung các điều kiện chính sách nghiêm ngặt hơn trong tuyên bố sau cuộc họp để xoa dịu các quan chức diều hâu. Cách tiếp cận “cắt giảm lãi suất nhưng siết chặt điều kiện” này rất giống với cách Powell xử lý bất đồng nội bộ năm 2019. Khi đó, dưới áp lực mạnh mẽ từ Trump và sự chia rẽ nội bộ, Powell đã chọn ba lần cắt giảm lãi suất phòng ngừa, nhưng mỗi lần đều nhấn mạnh đó là “điều chỉnh giữa chu kỳ” chứ không phải bắt đầu chu kỳ nới lỏng mới.

Cựu chuyên gia kinh tế cấp cao Fed, hiện là kinh tế trưởng toàn cầu của Citigroup, Nathan Sheets cho biết ông cá nhân nghiêng về việc không cắt giảm lãi suất nhưng không quá cứng rắn. Ông mô tả tình hình hiện tại là “sáu bốn”, và nhấn mạnh dù chọn lối đi nào cũng khó có hậu quả thảm khốc. Ý kiến này phản ánh ngay cả chuyên gia kinh tế cũng khó có thể đưa ra phán đoán rõ ràng trong hoàn cảnh phức tạp hiện nay.

Ba biến số lớn trong lộ trình chính sách đến năm 2026

Tại cuộc họp tháng 1 năm 2026, Fed sẽ có trong tay nhiều dữ liệu hơn nên các điều kiện chính sách sẽ rõ ràng hơn, nhưng cũng nhiều bất định hơn. Nếu Powell phải phát tín hiệu “tạm dừng cắt giảm lãi suất” trong bối cảnh hiện nay thiếu dữ liệu mới, ông sẽ đối mặt với rủi ro truyền thông rất lớn. Một vấn đề cấu trúc khác là lãi suất chính sách liệu đã gần mức “trung tính” hay chưa. Powell từng lập luận rằng rủi ro thị trường lao động có nghĩa lãi suất nên gần vùng trung tính hơn để giảm áp lực lên kinh tế.

Gần đây Trump nhiều lần tìm cách giảm ảnh hưởng của các thành viên Fed do Biden bổ nhiệm, ví dụ như nỗ lực bãi nhiệm Lisa Cook, nhưng đến nay chưa thành công, vụ việc sẽ được Tòa án Tối cao xét xử vào tháng tới. Nếu lãnh đạo Fed trong tương lai trở nên mang tính chính trị hơn, khả năng Fed thực thi chính sách cắt giảm lãi suất mạnh tay cũng sẽ tăng lên. Cựu cố vấn cấp cao Fed, hiện là kinh tế trưởng công ty đầu tư BNY Mellon, Vincent Reinhart cảnh báo: “Nếu Fed ngày càng bị chính trị hóa, ủy ban có thể cố gắng đẩy nhanh nhịp độ cắt giảm lãi suất càng nhiều càng tốt. Điều này có thể sẽ trở thành một bước ngoặt quan trọng.”