Gas của Ethereum thực ra không phức tạp đến vậy, chỉ cần một bức tranh là hiểu cách tính phí giao dịch

Nhiều người mới bị Gas làm rối trí, thực ra chỉ cần nhớ bốn chữ: Phí = Số lượng × Giá.

Giống như đổ xăng vậy — muốn đi từ A đến B tiêu tốn 10 lít xăng, mỗi lít 8 đồng, phí là 80 đồng. Ethereum cũng theo logic này.

Gas là gì?

Gas chính là “nhiên liệu” của mạng lưới Ethereum. Bạn cần tiêu Gas để chuyển tiền, tương tác hợp đồng thông minh, chuyển token. Các thao tác khác nhau sẽ tiêu tốn lượng Gas khác nhau, càng phức tạp càng tốn nhiều.

Thường nghe nói “Gas bây giờ 5 đồng”, “Gas tăng vọt lên 200 đồng”, đó chính là giá Gas (được tính bằng Gwei), không phải số lượng hay tổng phí, đừng nhầm lẫn.

Gas Limit là gì?

Là số Gas tối đa bạn sẵn sàng trả cho một giao dịch. Ví dụ như ví (MetaMask) sẽ tự đề xuất giá trị này, thường không cần chỉnh thủ công.

Quan trọng là:

• Thực tế tiêu thụ < Gas Limit → phần dư sẽ được hoàn lại
• Thực tế tiêu thụ > Gas Limit → giao dịch thất bại, phí Gas vẫn bị trừ

Vì vậy đừng tùy tiện chỉnh Gas Limit để tiết kiệm, có thể gây thiệt hại nhiều hơn.

Cách tính Gas Price

Sau cập nhật London, giá Gas gồm hai phần:

1. Base fee (Phí cơ sở): biến động theo mức độ tắc nghẽn của mạng, là giá tối thiểu
2. Max priority fee (Phí ưu tiên): như tiền tip, muốn giao dịch nhanh hơn thì thêm vào

Cộng hai phần này lại chính là Max fee, hay còn gọi là giá Gas bạn thường thấy.

Cách tính phí Gas

Công thức rất đơn giản: Phí Gas = Gas Limit × Gas Price

Ví dụ: chuyển ETH, Gas Limit đặt 21.000, Gas Price là 63.97 Gwei

Phí = 21.000 × 63.97 = 1.343.454 Gwei = 0.00134 ETH

(1 Gwei = 0.000000001 ETH, nên dùng Gwei để tính toán cho dễ, cuối cùng quy đổi ra ETH cho rõ ràng)

Tại sao Gas đôi khi lại đắt đỏ?

Vì không gian block Ethereum có hạn. Khi có sự kiện nóng như tranh NFT, ra coin mới, mọi người đều muốn đưa lên chain, cầu vượt cung, Gas giá sẽ tăng vọt.

Lời khuyên là hãy đợi chờ, không theo đám đông. Hoặc dùng các lớp thứ hai (Polygon, Arbitrum, v.v.) để giảm phí xuống hàng chục lần.

Làm sao tiết kiệm Gas?

1. Chọn thời điểm phù hợp: tránh giờ cao điểm (từ 7 tối đến sáng sớm), buổi chiều thường rẻ hơn
2. Dùng Layer 2: Polygon, được gọi vui là “chain ăn xin”, phí cực thấp
3. Không gấp thì giảm giá: không cần thiết gấp, chọn thời điểm Gas thấp
4. Luôn kiểm tra trước khi giao dịch: xem giá Gas hiện tại để tránh lỗ

Tóm lại: Những ai không hiểu Gas, thường trả phí cao nhất vì không chọn đúng thời điểm hoặc thiết lập sai giá.